Türkiye Büyük Millet Meclisinin kuruluşunun 104’üncü yılını kutluyoruz. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Meclisin nice yılları, daha gelişkin demokratik, laik, sosyal hukuk devleti düzeylerinde idrak etmesi dileğiyle kutlu olsun.

İkili niteliği olan Kurtuluş Savaşını, oylarıyla kendi başa getirdiği Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kazanıp Cumhuriyeti kuran bu Meclistir. Savaşın ikili niteliğinden biri işgalci güçlere karşı verilen anti-emperyalist yönü diğeri de koltuğunu korumak için işgalci güçlerle işbirliği yapan yöneticilere karşı verilen iç savaş yönüdür.

Meclisin 104’üncü yılında demokratik işleyişin geleceği bakımından önem taşıyan gelişmelere tanık oluyoruz. Bu gelişmelerin de ikili niteliği bulunuyor.

Gelişmeler ve Meclisin rolü

Bir yanda, Türkiye’de vatandaşların koşullar ne olursa olsun sandıktan vaz geçmediği 31 Mart yerel seçimleriyle kanıtlandı. Türkiye’de halk tepkisini nadiren sokaklarda, meydanlarda gösteriyor. Bunda demokratik tepkileri, hatta kutlamaları için sokağa çıkanların polisin sert müdahalesini, tutuklanmayı, teröristlikle suçlanmayı göze almasının payı var. Bu durumda son sığınak sandık kalıyor. Çoğu ülkenin yanına yaklaşamadığı yüzde 80 gibi bir katılım oranı, ülkemizde katılımın düşmesi olarak algılanıyor.

Diğer yanda, Meclisin yönetimdeki rolünün 2010 ve 2017 Anayasa değişiklikleriyle giderek kısıtlandığına tanık oluyoruz. 2010 değişikliği, AK Parti iktidarının müttefik olarak gördüğü siyasi İslamcı Fethullah Gülen örgütlenmesi tarafından kontrol altına alınmış yargı erkinin lehineymiş gibi göründü. Bu grubun 2016 askeri darbe girişimi ardından 2017’deki Anayasa değişikliğindeyse yürütme erki Cumhurbaşkanında toplanmakla kalmadı, aynı zamanda Cumhurbaşkanının Meclisin çoğunluk grubu üzerinden yasama ve yüksek yargı üyelerinin seçimi üzerinden yargı erklerine doğrudan müdahalesinin önü açıldı.

Bütçe yapma yetkisi, denetim yetkisi kısıtlanmış ve güvensizlik oyu yetkisi elinden alınmış bir TBMM var 104’üncü yılında.

Parlamento ve belediye meclisleri

Meclisin ülke yönetimindeki rolü böylece azalır, güç seçilmişlerden çok oligarşik oluşumlara kapı açarak atanmışların eline geçerken yerel yönetimlerin önem kazanmasına da tanık oluyoruz. Üstelik yirmi küsur yıllık AK Parti iktidarı döneminde, özellikle de 2019 yerel seçimlerinde İstanbul ve Ankara başta olmak üzere büyükşehir belediye başkanlıklarının CHP’ye geçmesi ardından belediyelerin gelirleri ve yetkilerinin tırpanlanmasına rağmen belediye ve il genel meclislerine rağbet arttı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, özellikle İstanbul ve Ankara’da belediye meclislerinin AK Parti ve MHP çoğunluğuna işaret ederek “hizmet istiyorsanız başkanlığı bize verin” demesi ters tepki; seçmenler yerel meclislerdeki çoğunluğu da CHP’ye verdi.

Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş, -hem de atık su arıtma gibi halk sağlığını ilgilendiren bir konuda- yerel meclisin desteğini alalmasının, İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ilk defa AK Parti’nin, Belediye Başkanının etkisini sınırlayacak bir önergesinin reddedilmesinin tadını çıkardı.

Su akacak yolunu buluyor bir şekilde.

Anayasa değişikliği ne getirecek?

Ancak 31 Mart bir yerel seçim, iktidarı yıprattı ama değiştirmedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP lideri Devlet Bahçeli bir Anayasa değişikliğini daha zorlama niyetlerinden vaz geçmiş görünmüyor. Bu konuda TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş özel bir görev üstlenmiş görünüyor. Üstelik bu defa Meclisin bir daha kendi partilerinden seçilme ihtimallerinin kalmadığı 31 Mart seçim sonuçlarıyla görülen çok sayıda üyesi bulunuyor.

Anayasa değişikliğin, belki milletvekili transferlerine de başvurularak, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yatırımcılara “dört yıl seçim yok” taahhüdünü doğrulayacak şekilde, halkoylamasına gerek kalmadan TBMM çatısı altında yapılması ihtimali yasal zeminde mevcut görünüyor.

Meclisin yetkilerinin yürütme lehine daha da kısıtlanması, özellikle iktidar cephesinin güç kaybının artık görünür hale geldiği aşamada Türkiye’nin demokratik geleceği açısından parlak bir fikir olmayacaktır.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisini çıkar pazarlıklarına da açacak bu yol yerine, “Oturup konuşalım” diyen CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e kulak vermesi demokratik bir çıkış yolu gibi görünüyor. Meclisin 104’üncü yılında toplumsal uzlaşmaya daha uygun bir yol…

•   İkinci Trump dönemi. Nasıl kazandı? Türkiye’yi nasıl etkiler?
•   Esenyurt ters tepti: CHP sertleşti, erken seçim dedi
•   Sandıkta kaybettiysen yargıyla gasp et: hedef hem İmamoğlu hem Yavaş
•   TUSAŞ saldırısı, kritik saptamalar, kritik sorular ve komplo teorileri
•   Korku filmi gibi Yen2306oğan Çetesinde Sağlık Bakanı’nın sorumluluğu
•   Avrupa Parlamentosunda Türkçe kınama, gazeteciler, ihale yolsuzlukları
•   İstiklal Marşı “Korkma” derken hükümet İsrail’den “Kork” mu diyecek?
•   Özel’den Erdoğan’a: yen2256en aday olmak istiyorsa son Tarih Kasım 2025
•   Hükümetin emekçiyle emekliye yeten gücü yandaş sermayeye yetecek mi?
•   30 Ağustos: zafer en çok ona layık olanlarındır
•   Her türlü kışkırtmaya açık, tehlikeli bir ortama giriyoruz
•   Türkeş, Kavala’yla görüştü, AYM Can Atalay dedi. MHP çok kızacak
•   Dışişlerinde siyasi atamaların koltuk kapmaca dönemi
•   Bir de hedef gösterseydiniz ne yapacaktınız Sayın Bahçeli?
•   Devlet devlet içinde, kimin bağlılığı hangisine?
•   Ya geçim ya seçim
•   Bütün alametler belirdi: Suriye faslını kapatma zamanı
•   AK Partinin yeni iletişim stratejisiymiş. Ne kadarına cesaretleri var?
•   Erdoğan’ın bürokrasi ile bitmeyen kavgası ve derin çelişkiler
•   AK Parti elitleri ve devlet yönetiminde artan SETA ağırlığı
•   Tasarruf planına dair üç soru: Beştepe, belediyeler ve AK Parti ekonomisi
•   Özel, Deniz Gezmişlerin anmasında: 6 Mayıs CHP için dönüm noktasıydı
•   Namık Tan, Mehmet Uçum’a karşı: Gezi, Erdoğan’ın samimiyet sınavı
•   Söyleten sensin: Sinan Ateş cinayeti örtbas edilebilir mi?
•   1 Mayıs ve Erdoğan’ın Taksim öfkesi
•   Anayasa tartışması sorunları perdelemek için sis bombası işlevinde
•   CHP’nin ittifak 1.0 sürümü tutmadı, 2.0 sürümü tuttu
•   CHP’nin dönüşü muhteşem oldu; Erdoğan bu kez “dış güçler” diyemedi
•   CHP değişince Türkiye de değişti: yeni bir dönem açılıyor
•   Dip dalga Erdoğan’ı vurdu: işte üç temel neden
•   Başkenti yönetmeye aday Altınok: mirasyedi mi, emlak baronu mu?
•   Enflasyon dosyaları. Çağlar: Çiller memurlar 6 ay maaş almasın diyordu
•   AK Parti Ankara’da havlu atmak üzere
•   Savunma ve Dışişleri bakanlarının Meclis’e PKK brifinginden kalanlar
•   Özel’den Erdoğan’a: kazanacak adayları bulamıyorlar
•   Recep Tayyip Bey’e de bir Sadık Abi mi lazım sizce Hafize Gaye Hanım?
•   İttifak mı? Bir daha asla!
•   Yükselen yeni faşizmin hedefi alttakileri dibe itmek
•   İslam ülkeleri esti, gürledi ama İsrail’in aldırdığı yok. İşte nedeni
•   CHP’de Özel dönemi siyasette hangi dengeleri değiştirmeye aday?
•   CHP’nin Özel seçimi tüm muhalif seçmene “değişim” soluğu getirebilir
•   Parmağını kaldıran bir kız çocuğudur Cumhuriyet: 100. Yaşı kutlu olsun
•   Filistin mitingi yapılmalı da başka gün mü kalmamıştı?
•   CHP Anayasa tartışmaya İçtüzük önerisiyle başladı: Meclis güçlenmeli
•   Gezi Davası: dökülen Türk yargısı ve Erdoğan’ın dinmeyen öfkesi
•   Sayıştay raporlarındaki yolsuzluk izleri tam soruşturmalık
•   Kılıçdaroğlu: hepimiz hayal kırıklığına uğradık ama vazgeçmeyeceğiz
•   Barış Pehlivan örneği: yargı bağımsızlığı yoksa basın özgürlüğü de yok
•   Kılıçdaroğlu: Merkez Bankası nihayet asli görevini hatırlamış görünüyor
•   Üretilen hurafelere Özal bile inanmıştı ama Lozan 100 yıldır ayakta
•   Vergi zamları ve ilk sonuçları: kendi düşen ağlamaz mı?
•   Ekonomik krizden büyük sorunumuz varmış gibi
•   30’uncu yılında Sivas Katliamı: kanlı bir petrol savaşı hikayesi
•   Montaj, kara propaganda ve “diktatör olmak isteyene öğütler”
•   İki gün kaldı. “Nereye g1805iyoruz?” sorusu için son fırsat
•   İkinci tur için Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a “terör” cevabı
•   Kılıçdaroğlu’nun ekonomi kadrosu belli, Erdoğan hâlâ Şimşek peşinde
•   Kılıçdaroğlu’na destek büyürken siyasetin rengi hızla değişiyor
•   Kılıçdaroğlu: IMF ile görüşmüyoruz, ülkeyi dilenciye çeviren Erdoğan
•   Erdoğan’ı ikt1759ara kadınlar getirmişti, o rüzgâr da dönüyor
•   Muhalif seçmene ümit verecek bir dizi gelişme
•   Ortak liste zorunluluğu: gözler Kılıçdaroğlu ve Akşener’de
•   Kılıçdaroğlu’nun geniş cephe siyaseti; 1728eoloji ve politika
•   AK Parti kadına ş1724det yasası pazarlığında: birkaç oy için ya Rab
•   Kılıçdaroğlu, Akşener ve ikt1720arın kısa süren sevinci
•   Kılıçdaroğlu: Altılı Masa adayı ilk turda Cumhurbaşkanı
•   Siyasetin fay hatlarında yoğun enerji birikimi
•   Baskının yeni bahanesi: Özgürce kanaat oluşumunu engellemek
•   Tek Yürek bağış kampanyasının dörtte üçü devlet kesesinden
•   Kılıçdaroğlu sert: Kızılay’ı, asker yardımını bitirdiler, canlara maloldu
•   Kılıçdaroğlu’nun deprem isyanı, Erdoğan’ın defter tehd1671i
•   Gerçekten depremle mi geldi, gerçekten depremle mi g1670ecek?
•   Deprem çalışmaları yetersiz: hükümete tepki büyüyor
•   Millet İttifakı Programı: En çok alkışı Çankaya’ya dönüş aldı
•   Topluma bir dokun bin ah işit: Seçime kadar kim ne alırsa
•   Kılıçdaroğlu: çakallar önünde diz çökmektense ayakta ölürüm
•   Muhalefet İmamoğlu’na cezayla kenetlendi: oyun bozulabilir
•   Kılıçdaroğlu’nun İkinci Yüzyıl’ı: asıl çağrı CHP’ye
•   Muhalefetin Anayasa önerisi: bir şeyler oluyor sanki
•   Kılıçdaroğlu’nun Sırpça mesajı, buzdağının görünen ucu
•   Madencilerin ölümü kadermiş ama seçimi alırsa düzeltecekmiş
•   Medyayı yasayla susturma çabasının beyhude heyecanı
•   CHP l1578eri ABD yolunda: Ben barış istiyorum, Erdoğan kavga
•   100’üncü Yılında Zafer ve Cumhuriyete layık olmak
•   Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’a verdiği en ağır hasar
•   Kılıçdaroğlu’nun YSK sözleri: Veri güvenliği mi, seçim güvenliği mi?
•   Kılıçdaroğlu’dan Akkuyu tepkisi: Rusya’ya bağımlı haldeyiz
•   Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na yetişme telaşı halka yarıyor
•   Birileri camilerde bir şeyler mi çeviriyor yine?
•   Erdoğan’ın içine düşen korku: kızgınlık ve kırgınlık seçimi
•   Kılıçdaroğlu CHP’yi toparlamaya İstanbul’dan başladı
•   Kaftancıoğlu’na ceza ya da yargı yoluyla siyaset batağı
•   Kavala’ya ömür boyu hapis: adaletsizliğin dibi
•   “Erdoğan sığınmacıları vatandaş yapıp oy mu kullandıracak?”
•   CHP Doğu ve Güneydoğudan vekil çıkarabilecek mi?
•   İki Türkiye: Antalya’da diplomasi Diyarbakır’da siyaset
•   9 başlıkta altı l1374erin Erdoğan rejimine karşı toplantısı
•   Kılıçdaroğlu Boykotta. Erdoğan Zamları Geri Alır mı?
•   Kılıçdaroğlu Erdoğan’ı doğrudan ihale yolsuzluğuyla suçladı