Aslında yeni bir Suriye faslını açma zamanı geldi de geçiyor demek lazım. Türkiye’nin 2011’de iç savaşın patlamasından beri izlediği Suriye siyaseti artık sürdürülemiyor; bütün alametler belirdi.

Başka türlü Kayseri’deki bir cinsel taciz olayının birkaç saat içinde Suriye’de Türkiye kontrolü altındaki bölgede, yıllardır Türkiye’den siyasi, mali ve askeri yardım alan muhalif gruplarca Türkiye karşıtı eylemlere dönüşmesi ihtimali zayıftır. Bu eylemlerde Türk bayraklarının yırtılıp Türk askeri araç ve binalarına ateş açılmasının Türkiye’de infial tepkiye yol açacağının -hadi hesaplanmış demeyelim- tahmin edilmemiş olma ihtimaliyse yoktur.

Cumhurbaşkanlığından Dışişleri Bakanlığına dek yetkili makamlarca yapılan “Kışkırtma” açıklamalarında gerçeklik payı doğru olabilir ama asıl sorun Suriye siyasetinin miadının dolması. Hem iç savaşa müdahil olma hem de sığınmacı politikası boyutları sürdürülemez aşamaya geldi dayandı.

Kayseri’de 30 Haziran Pazar akşamı başlayan olayların 1 Temmuz’da başka şehirlere de yayılması sadece Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın işaret ettiği “muhalefet kışkırtmasına” da bağlanamaz.

“Besle kargayı, oysun gözünü”

Bu atasözümüz sosyal medyada dün çok kullanıldı . Yıllarca Türkiye’nin siyasi, mali, askeri destek verdiği, önemli bir kısmı Cihatçı muhalif grupların şimdi Türkiye’ye düşman kesilmesine atfedildi. Yaşadığımız durumu anlatmakta yetersiz ve yüzeysel bir yorum ama demek ilk akla gelen bu olmuş.

Ancak Suriye’de Türkiye’nin desteklediği “Geçici Hükümet Başbakanı” Abdurrahman Mustafa ve Ankara’da “Devrimin sembol ismi” diye taltif edilen “İkinci Kolordu Komutanı” Fehim İsa’nın sözlerine Türk güvenlik kaynaklarınca verilen öneme bakılacak olursa, Ankara bu isyanı alttan alarak bastırma yanlısı gibi görünüyor.

Bir Türk askerinin mağrur protestocunun uzattığı Suriye bayrağını öpüp, adamın sırtına dokunarak “Tamam, tamam” diye yatıştırmaya çalıştığı görüntü çok şey anlatıyor. Nitekim sabah saatlerinde güvenlik kaynakları muhalif Suriye Milli Ordusu ve Türk askerlerini spor salonu gibi bir yerde omuz omuza gösteren görüntüler medyaya dağıtlıdı.

Abdurrahman Mustafa, Türk bayrağına uzanan elleri “keseceklerini” söylerken Türkiye’de Suriyeli sığınmacılara karşı eylemleri kınadıklarını ve Kayseri olayını kabul edilemez bulduklarını söylüyor. Fehim İsa’nın kendi kitlesine yayınladığı mesajda ise “Hatayı hatayla gideremeyiz” dolaylı suçlaması var.

Türkiye Suriye’de kendi örgütlediği potansiyelin kendisine karşı konumlanmasını istemiyor.

Rusya aracılığıyla Hmeymim buluşması

Aslında Suriye’nin Türk kontrolündeki sınır bölgelerinde, Türkiye’nin önce Özgür Suriye Ordusu, ardından Suriye Milli Ordusu adı altında desteklediği, çoğu radikal İslamcı muhalefet grupları arasında Kayseri olayından önce birikmeye başlayan bir tepki vardı.

Son dalga tepki birilimini Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 28 Haziran’da “Sayın Esed” ile “görüşmemek için bir neden olmadığını” söylemesiyle de başlatabiliriz ama son tepkilerin dönüm noktasını bulmak için birkaç gün daha geriye, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 11 Haziran’da Moskova’da Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le yaptığı sürpriz görüşmeye gitmek gerekiyor.

Fidan’ın Putin’le görüşmesi ardından Aydınlık Gazetesi, Rusya’nın aracılığıyla Suriyeli ve Türk yetkililerin, Lazkiye yakınlarında Rusya’nın kullanımına açık Hmeymim hava üssünde  bir görüşme yaptıklarını yazdı.

Bir hafta kadar sonra, ilişkiler kopmadan önce Şam’daki son Türk büyükelçisi Ömer Önhon, Hmeymim buluşmasından söz etti ve bunu Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentiyev’in 26 Haziran’da Şam’da Beşar Esad ile görüşmesiyle irtibatlı olabileceğini yazdı.

Ankara’da başvurduğum hiçbir resmi kaynak bu görüşmeyi yalanlamadı.

Erdoğan, Putin, Esad

Bu gelişmeyi izleyen günlerde önce Esad, Erdoğan’la görüşebileceği ama önce Türk askerinin çekilmesi gerektiği görüşünü tekrarladı.

Tabii Esad kendi topraklarına ve sınırlarına hâkim olmadan Türkiye’nin PKK’nın ABD himaye ve desteğindeki Suriye kolu PYD/YPG endişesini nasıl giderebileceğini söylemiyordu.

O arada CHP lideri Özgür Özel topa girerek “gerekirse” Şam’a gidip Esad’la görüşebileceğini, bunu da öncesinde Erdoğan’la koordine edebileceğini söyledi. Zaten Erdoğan yıllarca “Katil Esed” dediği ve devrilmesi ardından Şam’daki Emevi Camiinde namaz kılma hedefini açıkladığı Beşar Esad ile “görüşmemesi için bir neden olmadığı” açıklamasını bu çıkışlar sorulduğunda yaptı.

Şimdi Putin’in Erdoğan ile Esad’ı 3-4 Temmuz’da Kazakistan’ın başkenti Astana’da yapılacak Şangay Grubu toplantıları çerçevesinde buluşturabileceği iddiaları ortaya atılıyor.

Olamaz mı? Katar Emiri, 2022 Kasım ayında Erdoğan’ı “Darbeci Sisi” ile barıştırdığında “Sıra “katil” Esad’da” diye yazmıştım.

O buluşma -mutlaka Astana’da olması gerekmez- gerçekleştirdiğinde Erdoğan’ın Türkiye’ye çok pahalıya mal olan Suriye siyasetini rafa kaldırdığını söyleyecek durumdayız.

Ve Kayseri: tarihin cilvesi

Tarihin ve siyasetin bir cilvesi olsa gerek, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Suriye siyasetini nahoş biçimde tartışmaya açan gelişme Kayseri’de bir Suriyeli sığınmacının, açıklamalara göre, amcasının 5 yaşındaki kızını Melikgazi ilçesinde bir pazaryeri tuvaletinde taciz ederken yakalanmasıyla patladı.

Kayseri’nin AK Partili önceki büyükşehir belediye başkanlarından Mehmet Özhaseki, AK Parti’nin yerel yönetimlerden sorumlu genel başkan yardımcılığını yaptığı dönemde, muhalefetten gelen Suriyeli sığınmacılar eleştirisine “Gönderemezsiniz. Bazı şehirlerde sanayiyi onlar ayakta tutuyor” demişti.

Dün Kayseri’deki olaylar Türkiye’nin başka şehirlerine ve Suriye’ye sıçramışken, ikinci defa yürüttüğü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını bıraktı. Sebebi Suriye değildi. O yüzden tarihin ve siyasetin bir cilvesi diyorum.

Sorun siyasetin kendisinde

Ama ismini vermeyen bir güvenlik kaynağının şu sözlerini aktararak şimdilik tamamlayayım:

• “Türkiye’de provokatörlerin Suriyelilere karşı düzenlediği eylemlere karşı olarak, Suriye’nin kuzeyinde de Türk güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerde karışıklıklar meydana gelmiştir. MİT ve İçişleri Bakanlığı hem Türkiye içinde hem de Suriye’nin kuzeyinde eşgüdüm halinde yaşanan olayları takip etmiş ve gerekli müdahaleleri yapmıştır.

• “Eylemlere karışan ve olayları kızıştıran her kişi tespit edilerek, gerekli işlemlerin yapılmasına devam edilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne yönelik yapılan bu eylemlere hiçbir şekilde izin verilmeyecektir.”

Sorun Ankara’nın Türk devletine karşı yapılmış saydığı bu tür eylemlerin üzerine gidecek gücünün olup olmadığında değil ama siyasetin kendisinde; sürdürülemez hale gelen o.

•   Teğmenler g2364ince Türk Silahlı Kuvvetlerin itibarı tamir mi olacak?
•   İmamoğlu ve Yavaş’a soruşturma: Erdoğan’a adaylık yolu operasyonu
•   İkinci Trump dönemi. Nasıl kazandı? Türkiye’yi nasıl etkiler?
•   Esenyurt ters tepti: CHP sertleşti, erken seçim dedi
•   Sandıkta kaybettiysen yargıyla gasp et: hedef hem İmamoğlu hem Yavaş
•   TUSAŞ saldırısı, kritik saptamalar, kritik sorular ve komplo teorileri
•   Korku filmi gibi Yen2306oğan Çetesinde Sağlık Bakanı’nın sorumluluğu
•   Avrupa Parlamentosunda Türkçe kınama, gazeteciler, ihale yolsuzlukları
•   İstiklal Marşı “Korkma” derken hükümet İsrail’den “Kork” mu diyecek?
•   Özel’den Erdoğan’a: yen2256en aday olmak istiyorsa son Tarih Kasım 2025
•   Hükümetin emekçiyle emekliye yeten gücü yandaş sermayeye yetecek mi?
•   30 Ağustos: zafer en çok ona layık olanlarındır
•   Her türlü kışkırtmaya açık, tehlikeli bir ortama giriyoruz
•   Türkeş, Kavala’yla görüştü, AYM Can Atalay dedi. MHP çok kızacak
•   Dışişlerinde siyasi atamaların koltuk kapmaca dönemi
•   Bir de hedef gösterseydiniz ne yapacaktınız Sayın Bahçeli?
•   Devlet devlet içinde, kimin bağlılığı hangisine?
•   Ya geçim ya seçim
•   AK Partinin yeni iletişim stratejisiymiş. Ne kadarına cesaretleri var?
•   Erdoğan’ın bürokrasi ile bitmeyen kavgası ve derin çelişkiler
•   AK Parti elitleri ve devlet yönetiminde artan SETA ağırlığı
•   Tasarruf planına dair üç soru: Beştepe, belediyeler ve AK Parti ekonomisi
•   Özel, Deniz Gezmişlerin anmasında: 6 Mayıs CHP için dönüm noktasıydı
•   Namık Tan, Mehmet Uçum’a karşı: Gezi, Erdoğan’ın samimiyet sınavı
•   Söyleten sensin: Sinan Ateş cinayeti örtbas edilebilir mi?
•   1 Mayıs ve Erdoğan’ın Taksim öfkesi
•   Anayasa tartışması sorunları perdelemek için sis bombası işlevinde
•   23 Nisan: TBMM’nin 104’üncü yılında oy ve Meclisin gücünü hatırlamak
•   CHP’nin ittifak 1.0 sürümü tutmadı, 2.0 sürümü tuttu
•   CHP’nin dönüşü muhteşem oldu; Erdoğan bu kez “dış güçler” diyemedi
•   CHP değişince Türkiye de değişti: yeni bir dönem açılıyor
•   Dip dalga Erdoğan’ı vurdu: işte üç temel neden
•   Başkenti yönetmeye aday Altınok: mirasyedi mi, emlak baronu mu?
•   Enflasyon dosyaları. Çağlar: Çiller memurlar 6 ay maaş almasın diyordu
•   AK Parti Ankara’da havlu atmak üzere
•   Savunma ve Dışişleri bakanlarının Meclis’e PKK brifinginden kalanlar
•   Özel’den Erdoğan’a: kazanacak adayları bulamıyorlar
•   Recep Tayyip Bey’e de bir Sadık Abi mi lazım sizce Hafize Gaye Hanım?
•   İttifak mı? Bir daha asla!
•   Yükselen yeni faşizmin hedefi alttakileri dibe itmek
•   İslam ülkeleri esti, gürledi ama İsrail’in aldırdığı yok. İşte nedeni
•   CHP’de Özel dönemi siyasette hangi dengeleri değiştirmeye aday?
•   CHP’nin Özel seçimi tüm muhalif seçmene “değişim” soluğu getirebilir
•   Parmağını kaldıran bir kız çocuğudur Cumhuriyet: 100. Yaşı kutlu olsun
•   Filistin mitingi yapılmalı da başka gün mü kalmamıştı?
•   CHP Anayasa tartışmaya İçtüzük önerisiyle başladı: Meclis güçlenmeli
•   Gezi Davası: dökülen Türk yargısı ve Erdoğan’ın dinmeyen öfkesi
•   Sayıştay raporlarındaki yolsuzluk izleri tam soruşturmalık
•   Kılıçdaroğlu: hepimiz hayal kırıklığına uğradık ama vazgeçmeyeceğiz
•   Barış Pehlivan örneği: yargı bağımsızlığı yoksa basın özgürlüğü de yok
•   Kılıçdaroğlu: Merkez Bankası nihayet asli görevini hatırlamış görünüyor
•   Üretilen hurafelere Özal bile inanmıştı ama Lozan 100 yıldır ayakta
•   Vergi zamları ve ilk sonuçları: kendi düşen ağlamaz mı?
•   Ekonomik krizden büyük sorunumuz varmış gibi
•   30’uncu yılında Sivas Katliamı: kanlı bir petrol savaşı hikayesi
•   Montaj, kara propaganda ve “diktatör olmak isteyene öğütler”
•   İki gün kaldı. “Nereye g1805iyoruz?” sorusu için son fırsat
•   İkinci tur için Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a “terör” cevabı
•   Kılıçdaroğlu’nun ekonomi kadrosu belli, Erdoğan hâlâ Şimşek peşinde
•   Kılıçdaroğlu’na destek büyürken siyasetin rengi hızla değişiyor
•   Kılıçdaroğlu: IMF ile görüşmüyoruz, ülkeyi dilenciye çeviren Erdoğan
•   Erdoğan’ı ikt1759ara kadınlar getirmişti, o rüzgâr da dönüyor
•   Muhalif seçmene ümit verecek bir dizi gelişme
•   Ortak liste zorunluluğu: gözler Kılıçdaroğlu ve Akşener’de
•   Kılıçdaroğlu’nun geniş cephe siyaseti; 1728eoloji ve politika
•   AK Parti kadına ş1724det yasası pazarlığında: birkaç oy için ya Rab
•   Kılıçdaroğlu, Akşener ve ikt1720arın kısa süren sevinci
•   Kılıçdaroğlu: Altılı Masa adayı ilk turda Cumhurbaşkanı
•   Siyasetin fay hatlarında yoğun enerji birikimi
•   Baskının yeni bahanesi: Özgürce kanaat oluşumunu engellemek
•   Tek Yürek bağış kampanyasının dörtte üçü devlet kesesinden
•   Kılıçdaroğlu sert: Kızılay’ı, asker yardımını bitirdiler, canlara maloldu
•   Kılıçdaroğlu’nun deprem isyanı, Erdoğan’ın defter tehd1671i
•   Gerçekten depremle mi geldi, gerçekten depremle mi g1670ecek?
•   Deprem çalışmaları yetersiz: hükümete tepki büyüyor
•   Millet İttifakı Programı: En çok alkışı Çankaya’ya dönüş aldı
•   Topluma bir dokun bin ah işit: Seçime kadar kim ne alırsa
•   Kılıçdaroğlu: çakallar önünde diz çökmektense ayakta ölürüm
•   Muhalefet İmamoğlu’na cezayla kenetlendi: oyun bozulabilir
•   Kılıçdaroğlu’nun İkinci Yüzyıl’ı: asıl çağrı CHP’ye
•   Muhalefetin Anayasa önerisi: bir şeyler oluyor sanki
•   Kılıçdaroğlu’nun Sırpça mesajı, buzdağının görünen ucu
•   Madencilerin ölümü kadermiş ama seçimi alırsa düzeltecekmiş
•   Medyayı yasayla susturma çabasının beyhude heyecanı
•   CHP l1578eri ABD yolunda: Ben barış istiyorum, Erdoğan kavga
•   100’üncü Yılında Zafer ve Cumhuriyete layık olmak
•   Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’a verdiği en ağır hasar
•   Kılıçdaroğlu’nun YSK sözleri: Veri güvenliği mi, seçim güvenliği mi?
•   Kılıçdaroğlu’dan Akkuyu tepkisi: Rusya’ya bağımlı haldeyiz
•   Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na yetişme telaşı halka yarıyor
•   Birileri camilerde bir şeyler mi çeviriyor yine?
•   Erdoğan’ın içine düşen korku: kızgınlık ve kırgınlık seçimi
•   Kılıçdaroğlu CHP’yi toparlamaya İstanbul’dan başladı
•   Kaftancıoğlu’na ceza ya da yargı yoluyla siyaset batağı
•   Kavala’ya ömür boyu hapis: adaletsizliğin dibi
•   “Erdoğan sığınmacıları vatandaş yapıp oy mu kullandıracak?”
•   CHP Doğu ve Güneydoğudan vekil çıkarabilecek mi?
•   İki Türkiye: Antalya’da diplomasi Diyarbakır’da siyaset
•   9 başlıkta altı l1374erin Erdoğan rejimine karşı toplantısı