Yeni Orta Vadeli Programın 5 Eylül’de ilanı hem ekonomik krizden çıkış çabaları hem de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AK Parti hükümetinin ciddi bir karar aşamasına geldiğini gösterdi. Birkaç kilit önemde soru var yanıtını arayan, geleceğiz ama temel soru şu: AK Parti emekçi, emekli, işsiz milyonlara yeten gücü bugüne dek bu yolları beraber yürüdükleri yandaş sermaye gruplarına da yetecek mi?

Yetecekse ne ala, külfet ne kadar adil olacağı tartışılacak olsa da bir ölçüde paylaşılacak demektir.

Yetmeyecekse ekonomik krizden vadedildiği gibi çıkmak giderek zorlaşıyor.

Erdoğan bunun farkında ve krizin yükü halkın sırtında oldukça bir sonraki seçimde, Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçiminde iktidarın aslanın ağzında olduğunu biliyor.

Bildiğini nereden mi anlıyoruz? Dünkü OVP tanıtımından.

Şimşek’i günah keçisi yapmak

Erdoğan’ın sadece Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in değil, ekonomiyle ilgili her bakanın orada hazır bulunup resme ortak olmasını istemesinin bir anlamı var. Tarımdan Enerjiye kadar…

“Şimşek’i günah keçisi yapmayı bırakın, başarısızlıktan hepinizi sorumlu tutarım” mesajı.

OVP açıklanırken asıl aktörün Şimşek değil Yılmaz olması da öyle; sahiplenme düzeyini yükseltiyor.

Açıklamadan kısa süre sonra Erdoğan’ın “X” hesabından OVP’ye desteğinin tam olduğunu duyurması, sonra bunu bir de Cumhurbaşkanlığının sosyal medya hesabından pekiştirmesi de öyle.

Bu mesaj en çok iki adrese yönelik:

1- AK Parti’nin içine: Şimşek istifa etti, ediyor söylentilerinin kaynağının büyük oranda kendi partisi içinden olduğunu görüyor Erdoğan.

2- Yandaş sözü Erdoğan’ı rahatsız ediyor, biliyorum ama ikinci adres de yandaş sermaye grupları. Şimşek tarafından açıklanan tasarruf tedbirleri ve vergi reformu paketi çoğunu rahatsız etti.

Yandaş sermayenin rahatsızlığı

Şimşek’in “Azdan az, çoktan çok vergi” vaadi, “Nereden buldun?” çağrışımlı kayıt dışılıkla mücadeleden, vergi istisnalarının değiştirilmesinden söz etmesi, yirmi yıldır alıştıkları tatlı kârın azalması anlamına geliyor bazıları için.

Bu kadar yıldır beraber yürüdükleri yolun değişmesini istemiyorlar.

Emeklilerin, emekçilerin vergiden kaçınma şanları yok; maaşlarından kesiliyor. Çalışanı işsizi zaten başlı başına bir adaletsizlik olan dolaylı vergiler, tüketim vergileri yoluyla paşa paşa vergi külfetini çekiyor.

Önceki hükümetler gibi ülkeyi 22 yıldır yöneten AK Parti hükümetinin de gücü emekçiye, emekliye yetiyor. O güç yandaş sermayeye de yetecek mi?

Erdoğan dün OVP’ye tam destek verdiğini ilan ederken, ilgili bütün bakanlarını da bu desteğe ortak ederken söylem düzeyinde gösterdiği kararlılığı eyleme dökecek mi?

Örneğin yıllarca bol keseden -bir kısmı gerekli olabilir ama bir kısmı yandaş sermaye taleplerine göre dağıtılan vergi istisnaları geri alınabilecek mi?

Her ihaleye göre delik deşik edilen kamu ihale kanunu yeniden düzenlenip uygulanabilecek mi?

Hedefler neden tutturulamıyor?

Hedefler değişiyor. Enflasyon tahmini yükseliyor, büyüme tahmini düşüyor. (Ayrıntıları bu bağlantıda.)

Peki, neden hükümet durmadan hedef değiştirmek zorunda kalıyor?

Çünkü hükümet kendi açıkladığı programı yandaş sermaye ve onun kendi partisi içindeki uzantılarının engellemesiyle uygulayamıyor. Programa güven sorunu var; o yüzden Erdoğan program değişmeyecek teminatı vermek zorunda kalıyor.

Çünkü AK Parti hükümeti daha fazla ve gerçek dış yatırım için gerekli olduğunu buz gibi bildiği yargı reformunu yapamıyor. Dokuzuncu yargı paketi bile ortağı MHP’den gelen ve kamuoyunda “Bunlara da mı af?” sorularını sorduracak talepler nedeniyle beklemede. Yargıya güven sorunu var.

Kamu Özel İşbirliği çerçevesinde yandaş şirketlere hedefini tutturması mümkün olmayan altyapı projeleri nedeniyle gelir ödemesi devam ederken vatandaş günlük geçiminin derdine düşmüş durumda.

Çünkü Kamuda Tasarruf Genelgesi öğretmenler odasındaki çay ocağına, okullardaki temizlik hizmetlerine uygulanıyor ama siyaset ve üst bürokrasideki makam saltanatına uygulanamıyor. Vatandaş görüyor.

OVP’de yanıtsız kalan sorular

Yanıtı olmayan en büyük soru “Nasıl?” sorusu.

OVP istihdamı artıracağız diyor ama nasıl artıracağız.

Daha çok büyüyeceğiz diyor ama nasıl?

Kamuda tasarruf diyor, vergi adaleti diyor ama son iki yıldır sağlanamayan önümüzdeki üç yılda nasıl sağlanacak? O yok.

İktisatçı Fatih Özatay’ın 2025-2027 yıllarını kapsayan OVP üzerine yorumunun başlığı aslında çok şey anlatıyordu: “Ne güzel değil mi? Salt hedefleyerek mucizeler bekliyoruz.”

Bir soru daha var. Milyonların yanıt beklediği asıl soru bu. IMF’nin bile “Yapmanız gerekli ama çok da acımasız olmayın” mealinde uyardığı konu:

2025 yılı maaşları, 2024’te maruz kaldığımız bedelini ödediğimiz enflasyona göre mi belirlenecek, yoksa hükümetin 2025 yılı enflasyon tahminine göre mi?

Bütün bu sorular aynı kapıya çıkıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, vatandaş gibi kendisi de acı ilacı için yandaş sermaye şirketlerini de külfete ortak edebilecek mi? Dünkü kararlılığını kuvveden fiile geçirebilecek mi? Yapabilirse vatandaşa da kendisine de iyilik etmiş olur.

•   Teğmenler g2364ince Türk Silahlı Kuvvetlerin itibarı tamir mi olacak?
•   İmamoğlu ve Yavaş’a soruşturma: Erdoğan’a adaylık yolu operasyonu
•   İkinci Trump dönemi. Nasıl kazandı? Türkiye’yi nasıl etkiler?
•   Esenyurt ters tepti: CHP sertleşti, erken seçim dedi
•   Sandıkta kaybettiysen yargıyla gasp et: hedef hem İmamoğlu hem Yavaş
•   TUSAŞ saldırısı, kritik saptamalar, kritik sorular ve komplo teorileri
•   Korku filmi gibi Yen2306oğan Çetesinde Sağlık Bakanı’nın sorumluluğu
•   Avrupa Parlamentosunda Türkçe kınama, gazeteciler, ihale yolsuzlukları
•   İstiklal Marşı “Korkma” derken hükümet İsrail’den “Kork” mu diyecek?
•   Özel’den Erdoğan’a: yen2256en aday olmak istiyorsa son Tarih Kasım 2025
•   30 Ağustos: zafer en çok ona layık olanlarındır
•   Her türlü kışkırtmaya açık, tehlikeli bir ortama giriyoruz
•   Türkeş, Kavala’yla görüştü, AYM Can Atalay dedi. MHP çok kızacak
•   Dışişlerinde siyasi atamaların koltuk kapmaca dönemi
•   Bir de hedef gösterseydiniz ne yapacaktınız Sayın Bahçeli?
•   Devlet devlet içinde, kimin bağlılığı hangisine?
•   Ya geçim ya seçim
•   Bütün alametler belirdi: Suriye faslını kapatma zamanı
•   AK Partinin yeni iletişim stratejisiymiş. Ne kadarına cesaretleri var?
•   Erdoğan’ın bürokrasi ile bitmeyen kavgası ve derin çelişkiler
•   AK Parti elitleri ve devlet yönetiminde artan SETA ağırlığı
•   Tasarruf planına dair üç soru: Beştepe, belediyeler ve AK Parti ekonomisi
•   Özel, Deniz Gezmişlerin anmasında: 6 Mayıs CHP için dönüm noktasıydı
•   Namık Tan, Mehmet Uçum’a karşı: Gezi, Erdoğan’ın samimiyet sınavı
•   Söyleten sensin: Sinan Ateş cinayeti örtbas edilebilir mi?
•   1 Mayıs ve Erdoğan’ın Taksim öfkesi
•   Anayasa tartışması sorunları perdelemek için sis bombası işlevinde
•   23 Nisan: TBMM’nin 104’üncü yılında oy ve Meclisin gücünü hatırlamak
•   CHP’nin ittifak 1.0 sürümü tutmadı, 2.0 sürümü tuttu
•   CHP’nin dönüşü muhteşem oldu; Erdoğan bu kez “dış güçler” diyemedi
•   CHP değişince Türkiye de değişti: yeni bir dönem açılıyor
•   Dip dalga Erdoğan’ı vurdu: işte üç temel neden
•   Başkenti yönetmeye aday Altınok: mirasyedi mi, emlak baronu mu?
•   Enflasyon dosyaları. Çağlar: Çiller memurlar 6 ay maaş almasın diyordu
•   AK Parti Ankara’da havlu atmak üzere
•   Savunma ve Dışişleri bakanlarının Meclis’e PKK brifinginden kalanlar
•   Özel’den Erdoğan’a: kazanacak adayları bulamıyorlar
•   Recep Tayyip Bey’e de bir Sadık Abi mi lazım sizce Hafize Gaye Hanım?
•   İttifak mı? Bir daha asla!
•   Yükselen yeni faşizmin hedefi alttakileri dibe itmek
•   İslam ülkeleri esti, gürledi ama İsrail’in aldırdığı yok. İşte nedeni
•   CHP’de Özel dönemi siyasette hangi dengeleri değiştirmeye aday?
•   CHP’nin Özel seçimi tüm muhalif seçmene “değişim” soluğu getirebilir
•   Parmağını kaldıran bir kız çocuğudur Cumhuriyet: 100. Yaşı kutlu olsun
•   Filistin mitingi yapılmalı da başka gün mü kalmamıştı?
•   CHP Anayasa tartışmaya İçtüzük önerisiyle başladı: Meclis güçlenmeli
•   Gezi Davası: dökülen Türk yargısı ve Erdoğan’ın dinmeyen öfkesi
•   Sayıştay raporlarındaki yolsuzluk izleri tam soruşturmalık
•   Kılıçdaroğlu: hepimiz hayal kırıklığına uğradık ama vazgeçmeyeceğiz
•   Barış Pehlivan örneği: yargı bağımsızlığı yoksa basın özgürlüğü de yok
•   Kılıçdaroğlu: Merkez Bankası nihayet asli görevini hatırlamış görünüyor
•   Üretilen hurafelere Özal bile inanmıştı ama Lozan 100 yıldır ayakta
•   Vergi zamları ve ilk sonuçları: kendi düşen ağlamaz mı?
•   Ekonomik krizden büyük sorunumuz varmış gibi
•   30’uncu yılında Sivas Katliamı: kanlı bir petrol savaşı hikayesi
•   Montaj, kara propaganda ve “diktatör olmak isteyene öğütler”
•   İki gün kaldı. “Nereye g1805iyoruz?” sorusu için son fırsat
•   İkinci tur için Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a “terör” cevabı
•   Kılıçdaroğlu’nun ekonomi kadrosu belli, Erdoğan hâlâ Şimşek peşinde
•   Kılıçdaroğlu’na destek büyürken siyasetin rengi hızla değişiyor
•   Kılıçdaroğlu: IMF ile görüşmüyoruz, ülkeyi dilenciye çeviren Erdoğan
•   Erdoğan’ı ikt1759ara kadınlar getirmişti, o rüzgâr da dönüyor
•   Muhalif seçmene ümit verecek bir dizi gelişme
•   Ortak liste zorunluluğu: gözler Kılıçdaroğlu ve Akşener’de
•   Kılıçdaroğlu’nun geniş cephe siyaseti; 1728eoloji ve politika
•   AK Parti kadına ş1724det yasası pazarlığında: birkaç oy için ya Rab
•   Kılıçdaroğlu, Akşener ve ikt1720arın kısa süren sevinci
•   Kılıçdaroğlu: Altılı Masa adayı ilk turda Cumhurbaşkanı
•   Siyasetin fay hatlarında yoğun enerji birikimi
•   Baskının yeni bahanesi: Özgürce kanaat oluşumunu engellemek
•   Tek Yürek bağış kampanyasının dörtte üçü devlet kesesinden
•   Kılıçdaroğlu sert: Kızılay’ı, asker yardımını bitirdiler, canlara maloldu
•   Kılıçdaroğlu’nun deprem isyanı, Erdoğan’ın defter tehd1671i
•   Gerçekten depremle mi geldi, gerçekten depremle mi g1670ecek?
•   Deprem çalışmaları yetersiz: hükümete tepki büyüyor
•   Millet İttifakı Programı: En çok alkışı Çankaya’ya dönüş aldı
•   Topluma bir dokun bin ah işit: Seçime kadar kim ne alırsa
•   Kılıçdaroğlu: çakallar önünde diz çökmektense ayakta ölürüm
•   Muhalefet İmamoğlu’na cezayla kenetlendi: oyun bozulabilir
•   Kılıçdaroğlu’nun İkinci Yüzyıl’ı: asıl çağrı CHP’ye
•   Muhalefetin Anayasa önerisi: bir şeyler oluyor sanki
•   Kılıçdaroğlu’nun Sırpça mesajı, buzdağının görünen ucu
•   Madencilerin ölümü kadermiş ama seçimi alırsa düzeltecekmiş
•   Medyayı yasayla susturma çabasının beyhude heyecanı
•   CHP l1578eri ABD yolunda: Ben barış istiyorum, Erdoğan kavga
•   100’üncü Yılında Zafer ve Cumhuriyete layık olmak
•   Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’a verdiği en ağır hasar
•   Kılıçdaroğlu’nun YSK sözleri: Veri güvenliği mi, seçim güvenliği mi?
•   Kılıçdaroğlu’dan Akkuyu tepkisi: Rusya’ya bağımlı haldeyiz
•   Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na yetişme telaşı halka yarıyor
•   Birileri camilerde bir şeyler mi çeviriyor yine?
•   Erdoğan’ın içine düşen korku: kızgınlık ve kırgınlık seçimi
•   Kılıçdaroğlu CHP’yi toparlamaya İstanbul’dan başladı
•   Kaftancıoğlu’na ceza ya da yargı yoluyla siyaset batağı
•   Kavala’ya ömür boyu hapis: adaletsizliğin dibi
•   “Erdoğan sığınmacıları vatandaş yapıp oy mu kullandıracak?”
•   CHP Doğu ve Güneydoğudan vekil çıkarabilecek mi?
•   İki Türkiye: Antalya’da diplomasi Diyarbakır’da siyaset
•   9 başlıkta altı l1374erin Erdoğan rejimine karşı toplantısı